Evo koje osobe bi trebale izbjegavati cveklu

04/05/2025 H.O

Cvekla – Zdravstvene prednosti i ograničenja u ishrani

Cvekla je izuzetno hranljiva i niskokalorična namirnica, poznata po brojnim zdravstvenim prednostima. Redovno konzumiranje cvekle pozitivno utiče na procese hematopoeze (stvaranje krvi) i metabolizma. Takođe ima diuretička svojstva, snižava krvni pritisak i poboljšava probavu, pomažući kod zatvora.

Zbog niskog kalorijskog sadržaja, preporučuje se osobama koje žele da regulišu telesnu težinu. Preporučena dnevna količina za odrasle iznosi 50–200 g, a kod fizički aktivnih osoba i sportista može ići i do 300 g, ukoliko nema kontraindikacija.

Zdravstvena stanja kod kojih se preporučuje cvekla:

Hipertenzija: betain snižava krvni pritisak
Zatvor: vlakna podstiču rad crijeva
Anemija: visok sadržaj gvožđa stimuliše stvaranje crvenih krvnih zrnaca
Bolesti jetre: pomaže u eliminaciji toksina
Gojaznost i dijabetes: niska kalorijska vrednost doprinosi kontroli težine (kuhanu cveklu konzumirati umjereno zbog visokog glikemijskog indeksa)
Ateroskleroza: čisti krvne sudove i smanjuje loš holesterol

Stanja kod kojih se cvekla ne preporučuje:

Gastritis s povećanom kiselošću i čir na želucu: stimuliše lučenje želučane kiseline
Bubrežni kamenci (oksalati): može podstaći stvaranje kamena
Dijareja i sindrom iritabilnog crijeva: može pojačati simptome
Dijabetes tip II: kuhani oblik cvekle povećava nivo šećera
Hipotenzija: dodatno snižava krvni pritisak

Zanimljivosti i alternativne primjene cvekle u svakodnevnom životu

Cvekla nije samo hranljiva i ljekovita – ona je i izuzetno svestrana. Osim što se koristi u ishrani, cvekla ima i druge zanimljive i korisne primjene koje je čine posebnom namirnicom.

1. Prirodna boja za hranu i tekstil

Cvekla sadrži betacijanine, pigmente koji joj daju prepoznatljivu crvenu boju. Ovi pigmenti mogu se koristiti kao prirodna boja za:

Tijesto (testenine, hljeb, palačinke)
Kremaste poslastice i smoothie napitke
Bojenje uskršnjih jaja
Prirodno bojenje tkanine ili papira

2. Sok od cvekle za energiju i izdržljivost

Sok od cvekle je posebno popularan među sportistima zbog svog učinka na poboljšanje izdržljivosti. Nitrati iz cvekle pretvaraju se u azot-oksid, koji poboljšava protok krvi i kiseonika do mišića. Preporučuje se piti ga 2–3 sata prije treninga.

3. Maska za lice i prirodni tonik

Zahvaljujući antioksidansima, sok od cvekle može se koristiti i u njezi kože:

Kao prirodni tonik (razblažen sa vodom) za osvježavanje kože
U kombinaciji s medom i jogurtom kao maska za lice – poboljšava ten i ublažava iritacije

4. Fermentisana cvekla – probiotik iz kućne radinosti

Fermentacijom cvekle dobijate napitak bogat probioticima, poznat kao kvas od cvekle. Ovaj napitak pomaže u ravnoteži crijevne flore, jačanju imuniteta i detoksikaciji organizma. Priprema je jednostavna: cvekla, voda i malo soli – ostaviti da fermentira 3–5 dana.

5. Cvekla u tradicionalnoj medicini

U narodnoj medicini cvekla se koristila za:

Snižavanje temperature (kao obloga)
Ublažavanje kašlja (sirup od soka cvekle i meda)
Pomoć kod menstrualnih tegoba

Zaključak:
Cvekla je mnogo više od običnog korjenastog povrća. Njena vrijednost leži ne samo u ljekovitosti, već i u kreativnim mogućnostima primjene – u kuhinji, kozmetici, pa čak i u kućnoj hemiji. Uvrstite je češće u svoju svakodnevicu i iskoristite sve njene prednosti!