RANI ZNACI MULTIPLE SKLER0ZE: Upozorenja koja se pojavljuju d0 pet godina prije dijagnoze

Istraživanje objavljeno u uglednom časopisu Neurology pruža nova saznanja koja bi mogla biti od izuzetne koristi za ljude koji su u povećanom riziku od razvoja multiple skleroze (MS) ili imaju članove porodice koji pate od ove bolesti. Rezultati ovog istraživanja ukazuju na to da simptomi poput zatvora, učestalih infekcija mokraćnog sistema, problema s mokraćnim mjehurom, depresije, pa čak i seksualne disfunkcije, mogu predstavljati rane znakove multiple skleroze – simptomi koji se do sada nisu obavezno povezivali s ovom bolešću.

MS je hronična, neurološka bolest koja zahvata centralni nervni sistem i najčešće se manifestuje nizom različitih simptoma, zbog čega dijagnoza može biti složena, posebno u ranim fazama. Cilj ovog istraživanja bio je analizirati medicinske podatke više od 20.000 ljudi kojima je nedavno dijagnosticirana multipla skleroza, uspoređujući ih s grupom od gotovo 55.000 ljudi bez dijagnoze MS-a. Cilj je bio identifikovati koji bi simptomi mogli prethoditi klasičnim manifestacijama MS-a, kao što su problemi s hodanjem, gubitak ravnoteže ili poremećaji vida, i time omogućiti ranije otkrivanje i intervenciju.

Istraživači su se fokusirali na simptome i zdravstvene probleme kao što su učestale infekcije mokraćnog sistema, hronični zatvor, depresija i seksualna disfunkcija. Ovi simptomi su već prisutni u ranim stadijumima kod mnogih pacijenata, iako ih se često ne povezuje direktno s multiplom sklerozom. Poređenje je uključivalo i podatke o pacijentima s autoimunim bolestima kao što su Crohnova bolest i lupus. Studija je pokazala da su ljudi s MS-om skloniji problemima s mentalnim zdravljem, komplikacijama u mokraćnom sistemu i probavnom traktu, kao i seksualnoj disfunkciji, nego osobe u kontrolnoj grupi.

Dr. Selin Luapre, istraživačica koja je učestvovala u ovom projektu, objašnjava da ovi simptomi nisu garancija razvoja MS-a, ali mogu biti važni indikatori za ljude s porodičnom istorijom ove bolesti. Napominje i da se ti simptomi javljaju i kod drugih oboljenja, te da pažljivo razmatranje medicinske istorije može pomoći u identifikaciji rizičnih pojedinaca.

Važnost ranog prepoznavanja simptoma multiple skleroze može otvoriti put boljim mogućnostima za liječenje i usporavanje progresije bolesti. MS je progresivno oboljenje, što znači da se simptomi vremenom pogoršavaju, a rano prepoznavanje može značiti da se pacijentima pruži terapija prije nego što se pojave ozbiljnije komplikacije. Pored fizičkih simptoma poput ukočenosti mišića, peckanja ili osjećaja utrnulosti, pacijenti često pate i od psiholoških simptoma, uključujući teškoće s koncentracijom, oslabljenom pažnjom i povećanim umorom, koji su nevidljivi, ali znatno umanjuju kvalitet života.

Pored toga, MS može biti u vezi s drugim autoimunim bolestima poput Hashimotovog tireoiditisa i sistemskog eritematoznog lupusa. Istraživanja pokazuju da su MS pacijenti podložniji efektima stresa, a iako bolest direktno ne utiče na plodnost, stres povezan s MS-om i nuspojave terapija mogu narušiti seksualno zdravlje. Oko 60% muškaraca i čak 90% žena koje pate od MS-a prijavljuju neki oblik seksualne disfunkcije, što može dodatno otežati život s ovom bolešću.

U kasnijim fazama bolesti, multipla skleroza može dovesti do ozbiljnih posledica, uključujući paralizu i potpuni invaliditet. Kod osoba koje su bolesne više od 15 godina, postoji visok rizik od gubitka funkcionalnosti, zbog čega su rane intervencije presudne. Prepoznavanje simptoma i pravilno usmjeravanje pacijenata ka specijalistima za neurološka oboljenja može pomoći u kontrolisanju bolesti i održavanju što boljeg kvaliteta života tokom dužeg perioda.