Recipes

“Zašto se vi Mehmede, od oca Alije i majke Paše izjašnjavate kao Srbin”: Mešin odgovor je izazvao muk u sali u Zagrebu

Mehmed Meša Selimović, velikan srpske književnosti, ostavio je iza sebe duboko i emotivno nasljeđe koje oslikava njegov život pun borbi, ličnih tragedija i umjetničkog stvaralaštva. Jedan od njegovih najpoznatijih citata iz djela *Tvrđava* postavlja vječno pitanje o prolaznosti života i vrijednosti sreće: „Sve će proći. Ali, kakva je to utjeha? Proći će i radost, proći će i ljubav, proći će i život. Zar je nada u tome da sve prođe?” Ova misao odjekuje među mnogim ljudima, otkrivajući univerzalnu ljudsku patnju i potragu za smislom u svijetu gdje se sve čini prolaznim.

Meša Selimović rođen je 26. aprila 1910. godine u Tuzli, gdje je završio osnovnu školu i gimnaziju. Akademski put započeo je 1930. godine na Filozofskom fakultetu u Beogradu, gdje je studirao srpsko-hrvatski jezik i jugoslovensku književnost, diplomiravši 1934. godine. Svoju profesorsku karijeru započeo je 1935. u Građanskoj školi, a potom radio kao suplent u Realnoj gimnaziji u Tuzli.

Selimovićeva supruga, Daroslava Božić, bila je njegova snažna podrška, a njihova ljubav imala je veliki značaj za njegov život i rad. Dara je poticala iz porodice generala Kraljevine Jugoslavije, a Meša ju je često doživljavao kao božanski dar, ukazujući na duboku emotivnu povezanost s njom. Njihov odnos bio je izuzetno snažan, što je često isticao kao dragocjen izvor nadahnuća.

Ipak, Selimovićeva životna priča obilježena je i velikim gubicima, posebno tokom ratnih godina. Njegov brat Šefkija Selimović bio je pogubljen zbog političkih okolnosti, što je na Mešu ostavilo neizbrisiv trag tuge i bola. Ta tragedija nadahnula je jedno od njegovih najvažnijih djela, *Derviš i smrt*, koje je, osim književnog, i emotivni omaž njegovom bratu, čije su posljednje riječi na cedulji bile: „Brate, nisam kriv.”

Kao autor, Selimović je bio svjestan svojih korijena i identiteta te je često govorio o pitanju svog nacionalnog opredjeljenja. Iako je poticao iz muslimanske porodice, identificirao se kao Srbin i smatrao srpsku književnost svojom. U svom testamentalnom pismu jasno je naglasio taj stav, izjavljujući pripadnost srpskoj literaturi, dok je uvažavao svoje porijeklo i veze koje su ga oblikovale kao ličnost i umjetnika.

Selimovićev ljubavni život nije bio lišen izazova, posebno nakon što je upoznao Daru. Suočen s osudama i optužbama od svojih nekadašnjih saboraca zbog razvoda od prve supruge, on je ipak ustrajao u svojoj ljubavi prema Dari, uprkos ljubomori i ogorčenju koje je izazivao kod drugih.

Meša Selimović preminuo je 11. jula 1982. godine u Beogradu dok je mirno posmatrao prenos finalne fudbalske utakmice Svjetskog prvenstva. Njegov odlazak ostavio je prazninu u srpskoj književnosti, a sahranjen je u Aleji zaslužnih građana u Beogradu. Iako su kasnije postojale želje da se njegovi posmrtni ostaci premjeste u Sarajevo, to nije realizovano, pa je Mešina ostavština ostala u Beogradu, gdje je postao neizostavan dio književnog kanona. Njegova djela i dalje inspirišu generacije čitalaca, dok on ostaje simbol intelektualnog otpora i duboke emotivne ekspresije.